TVT Q&A - 8 - Over de werking van TV-seriedeals

Steeds vaker krijgt TVtoekomst mailtjes van lezers die vragen hebben over bepaalde programma's. Omdat hier vaak interessante vragen tussen zitten die ook andere lezers kunnen interesseren, bracht dat ons op het idee om voortaan de interessantste vragen met antwoord te publiceren.

Afgelopen week werd als reactie op dit artikel van ons over de winterstop het volgende op TVtoekomst gepost:
Die prijzen voor aangekochte series...een comedy als Roseanne of Married with children of nog ouder... The cosby show kost toch nu niet meer zoveel???

Koopt een Nederlandse zender de contracten voor hoeveel jaar? Roseanne werd bijvoorbeeld direct na laatste aflevering weer uitgezonden, net als The Nanny overigens.

SBS6 "programmeert" 's nachts programma's als Magnum PI en Early Edition. Dat kost ze toch niet zoveel geld?

Soaps, zijn die duur? De best bekeken soap in Amerika (young and restless) kijkt in Nederland geen hond naar (30.000) maar naar The Bold ofzo kijken zo'n miljoen mensen. Is dat dan ook duurder/goedkoper voor de Nederlandse zenders?

een heel waslijst aan vragen, hopelijk wil je ze toch beantwoorden.

Inderdaad een waslijst aan vragen, die allemaal wel een soort verband hebben met de waarde van series en het aankoopbeleid van zenders.
Onder kijkers heerst nog wel eens nieuwsgierigheid over de verdeling van de filmrechten over de verschillende omroepen. Gezien de uitgebreidheid van het onderwerp delen we het antwoord op de vragen op in twee delen:
In het eerste deel behandelen we hoe film- en televisiedeals er over het algemeen uitzien.
In het tweede deel (TVT Q&A - 9) gaan we met de basisinformatie uit deze post verder in op de gestelde vragen.

We zullen hieronder een beetje duidelijkheid over het hoe en wat betreffende de verdeling van film en TV rechten geven. Feit is dat de rechtenverdeling een ingewikkelde zaak is.
Vrijwel alle films en drama- en comedyseries in de VS worden gemaakt door een grote studio. Er zijn grofweg vijf grote leveranciers van televisiedrama: Warner Bros, NBC Universal, Paramount, Touchstone en 20th Century FOX. Daarnaast zijn er een aantal studio’s die een vrij onbetekenende TV-poot hebben, maar een betekende filmafdeling. Dat zijn DreamWorks SKG, Columbia Tristar en Miramax. Alle bovenstaande studio's hanteren grofweg drie methodes om filmrechten te verkopen.

1. Een aantal studio's (waaronder Warner Bros en Columbia Tristar) verlenen een zender de volledige toegang tot haar filmcatalogus. Gedurende de contractduur mag de zender alle eerder door de studio geproduceerde films uitzenden.
2. Een aantal studio's gaan overeenkomsten aan met een omroep, waarbij de omroep de rechten verkrijgt op huidige en toekomstig uit te brengen films voor een x aantal jaar. Vrijwel alle oudere films blijven bij de deal buiten beschouwing. Deze worden in pakketvorm aangeboden aan de hoogste bieder.
3. Andere studios delen al hun films op in pakketten, waarbij aantrekkelijke films worden gekoppeld aan een paar C-films, die de zender verplicht moet meekopen. (Met name Paramount hanteert deze strategie).

Bij TV series werkt het misschien nóg ingewikkelder. Sommige series worden los verkocht, maar de meeste series zitten of verwerkt in een pakket, of vallen onder een alles omvattende deal. Er moet hierbij duidelijk onderscheid gemaakt worden tussen nieuwe en oude series. We gaan eerst kort in op de nieuwe series.

Meestal verwerft een omroep bij een nieuw studiocontract de rechten op alle series die in het eerste contractjaar gestart zijn, en de series die gedurende de volledige contractduur opgestart worden. SBS heeft een alomvattende deal (film+series) met Disney. Disney startte afgelopen seizoen met Desperate Housewives. Omdat deze serie dus start in een periode dat SBS een deal heeft met Disney, krijgt SBS de rechten op 1e uitzending van Desperate Housewives. Over een aantal jaar verloopt het contract tussen SBS en Disney echter. Als Disney dan een contract sluit met een andere omroep, dan blíjven de rechten op 1e uitzending van Desperate Housewives bij SBS, er van uitgaande dat de serie het nog een aantal jaar uithoudt. Groot verschil tussen series en films binnen zo'n deal is dus dat bij een allesomvattende deal een omroep toegang krijgt tot alle films van de studio, maar alleen tot de nieuwe series van de studio.

Met oude series werkt het mogelijk nog verwarrender. Hoe kan het bijvoorbeeld dat sommige series op twee zenders tegelijkertijd op twee zenders te zien zijn? Dat is zowel bij ‘Friends’ (Yorin/NET5) en ‘ER’ (AVRO/NET5) het geval. Het best kunnen we dat uitleggen aan de hand van ‘ER’. Warner Brothers heeft nu een allesomvattende deal met SBS. SBS kan dus alle films uit de stal van Warner uitzenden. De serie ER is een serie uit de stal van Warner Brothers. Omdat ER echter gestart is in de periode dat de AVRO een deal maakte met Warner berusten de rechten voor 1e en 2e uitzending van alle níeuwe afleveringen bij de AVRO en niet bij SBS. SBS heeft weer wel de rechten op de herhalingen na de tweede uitzending door de AVRO. Dat herhalingsrecht van de AVRO verloopt echter na verloop van tijd en gaat dan automatisch over naar SBS. Dat geldt natuurlijk alleen voor zo lang die een contract heeft met Warner Bros.

Veel series vallen onder zo’n alles omvattend contract, maar een groot deel komt ook bij zenders binnen via filmpakketten. Zenders kopen filmpakketten om verzekerd te zijn van A-films om publiek te trekken, maar krijgen bij die pakketten vaak ook series mee waar ze niet helemaal op zitten te wachten. Deze kunnen dan overdag afgeschreven worden. De series die bij de pakketten worden geleverd zijn vrijwel altijd lange reeksen oude series die vaak al ruimschoots herhaald zijn zoals ‘Taxi’ en ‘MASH’.

Losse series worden zelden verkocht. HBO verkoopt nog wel haar series aan de hoogste bieder en een paar kleine onafhankelijke (niet Amerikaanse) producenten doen het ook nog. In sommige gevallen verkopen commerciële zenders series door aan andere omroepen omdat ze er zelf geen plaats voor hebben.

In het volgende deel gaan we dus specifieker in op de gestelde vragen.

Heb je zelf ook een vraag? Je kan ons altijd mailen, de beste mails kiezen we uit voor TVT Q&A.

Eerdere Q&A edities vind je hier:
Q&A 1 - over Lost
Q&A 2 - over het verschil tussen cable, premium cable en networks
Q&A 3 - over de status van Comedyseries in Amerika
Q&A 4 - over de status van Dramaseries in Amerika
Q&A 5 - over de status van Realityseries in Amerika
Q&A 6 - over Syndication
Q&A 7 - over de Amerikaanse soapcultuur