TVT Q&A - 5

In deze TVT Q&A behandelen we weer dezelfde vraag als in TVT Q&A 3. In TVT3 werd gevraagd naar de status van de bestaande series in Amerika. Nadat we in TVT Q&A editie 3 en 4 respectievelijk comedy en drama hebben behandeld, is het nu de beurt aan het realitygenre. Daarmee hebben we de drie belangrijkste genre's behandeld en gaan in een volgende editie van Q&A door met een andere vraag. Heb je zelf ook een vraag? Je kan ons altijd mailen, de beste mails kiezen we uit voor TVT Q&A.

Grofweg zeven jaar geleden bestond het realitygenre niet eens. Dat kan geïllustreerd worden met de prijzen die uitgereikt worden tijdens de Emmy Awards. Lange tijd konden realityprogramma’s niet deelnemen aan de Emmy Awards. Ze kwamen niet in aanmerking voor een van de Award-categorieën op basis van hun programma-eigenschappen. Pas sinds 2001 bestaat er een Emmy Award in de categorie ‘Outstanding nonfiction program (reality)’.

De populariteit van het realitygenre bij het publiek heeft ABC ooit geïnspireerd plannen te maken voor een nieuwe awardshow die in allerlei categorieën op reality-gebied uitgereikt zou moeten worden. Deze awardshow heeft nooit doorgang kunnen vinden door de eigenschap die weinig andere genres zo nadrukkelijk hebben als reality. De vergankelijkheid. Een succesvol eerste seizoen is, in tegenstelling tot alle andere genre’s, absoluut geen garantie voor een succesvol tweede seizoen. We noemen een aantal voorbeelden van enorme successen:
- Joe Millionaire
- The Restaurant
- Temptation Island

Ze hebben gemeenschappelijk dat het alledrie kijkcijferkanonnen waren: ze hadden alledrie een prominente plek in de top20 van best bekeken programma’s in het eerste jaar van uitzending (de hele reeks van Joe Millionaire was gemiddeld zelfs het op 2 na best bekeken programma van seizoen 2002-2003). Ze hebben ook gemeenschappelijk dat het tweede seizoen desastreus verliep. Zowel Joe Millionaire II en The Restaurant II werden voortijdig van het scherm gehaald. Temptation Island II en III werden afgeschreven in de zomer.

Voordeel van reality was dat het erg goedkoop te produceren is: geen dure acteurs, geen dure sets, etc. Het publiek lijkt echter steeds minder te pikken, vooral niet van de grote zenders. Een hoge production value is daarmee steeds belangrijker. Tegelijkertijd vragen de mensen achter een succesvolle reeks reality enorme bedragen voor een nieuw realityprogramma. Waar de investering in een dramaserie niet in 1 uitzending terugverdiend hoeft te worden: het kan immers nog herhaald worden op het eigen kanaal, en voor herhaling verkocht worden aan kabelkanalen (syndication), moet een reality serie zich in 1 keer terugverdienen. Wie gaat er nu kijken naar een herhaling van Big Brother? Juist - niemand.

Toch zijn een aantal zenders, en met name FOX, in grote mate afhankelijk van reality. FOX is de zender die rotzooi als ‘My big fat obnoxious boss’ en ‘The Swan’ over de kijker heen stort. Rotzooi die Yorin om de een of andere mysterieuze wijze ook over de Nederlandse kijker stort. Het achterlijke is nog dat we kijken ook. Tien jaar geleden was het concept ‘the Swan’ volledig ondenkbaar. Een concept waarin ‘lelijke’ vrouwen, die eens een bezoek moeten brengen aan de psycholoog, eerst plastisch verbouwd worden en vervolgens tegen elkaar strijden in een miss-verkiezing, zou –zelfs in Amerika- als moreel verwerpelijk en onethisch worden ervaren. Maar na het wat bravere 'Extreme Makeover' is ‘The Swan’ maar een klein stapje verder. In dit soort gevallen mogen we blij zijn dat de kijker over het algemeen maar 1 seizoen van een dergelijk programma pikt.

But reality is here to stay. Een vijftal jaar geleden dachten de networks nog dat het een modegrill was, en werd reality alleen gebruikt als time-slot vuller. Als een dramaserie flopte werd wat reality ingezet om alsnog wat te maken van het timeslot. Inmiddels zijn we op het stadium dat ABC als eerste zender per maandag een avond introduceert met alleen maar reality.
Er zijn inmiddels een paar oudgedienden op realitygebied, al zijn ze grofweg op 1 hand te tellen. Vooral Survivor lijkt een winnaar. The Bachelor loopt ook al een flink aantal seizoenen, maar dat lijkt nu ook op zijn eind te komen. De Extreme Makeover reeks (deels Endemol!) met diverse spin offs doet het verassend goed (er zijn nu drie edities, met een vierde onderweg). En dan hebben we nog The Amazing Race, die dit jaar ineens aan populariteit wint.

Niet elke zender heeft succes met reality: the WB, de zender met voornamelijk tienerdrama heeft nog nooit een succesvol realityprogramma weten te lanceren. UPN, de grootste concurrent van The WB, heeft haar succes van de laatste tijd juist te danken aan een realityserie: America’s Next Top Model. Door het succes van die serie is het hele imago van de zender verschoven van neger-zender naar vrouwenzender. Een hele prestatie!

The Amazing Race – CBS – aanvankelijk tijdsvuller, en zomervuller, loopt na afgelopen zomer (5e seizoen) ineens verassend goed. Een soort Peking Express.
American Idol – FOX – de redding voor station FOX. Dit jaar nog meer afleveringen per week (soms zelfs 3!), maar experts wijzen op risico van overexposure.
America’s Next Top Model – UPN – soapy modellenzoektocht, straks alweer toe aan haar vierde seizoen. Loopt constant.
The Apprentice – NBC – wie wordt de assistent van Trump? Het eerste seizoen was de redding van het matig lopende NBC, het 2e seizoen stelde al teleur. De tweede reeks scoorde 40% lager dan de eerste.
The Bachelor/The Bachelorette – ABC - Na pak een beet 6 vrijgezellen lijkt de rek er een beetje uit. Het laatste seizoen van The Bachelor profiteerde totaal niet van de populaire lead in (Lost). Men betrekt nu de vrijgezel bij de casting in de hoop betere huwelijkskandidaten te vinden voor de vrijgezel.
Big Brother – CBS – Aanvankelijk vol scepsis geïntroduceerd, nu komisch trashy zomervulling. Afgelopen serie (Project DNA) liep gewoon goed, met slimmigheidjes als: ‘er zitten 2 familieleden van elkaar in de serie, maar ze weten het zelf niet’ (leuk in geval van seks), en: ‘er neemt een tweeling deel, maar welke van de twee zit nu in het huis?’ (tussentijds werd de tweeling uitgewisseld).
Extreme Makeover – ABC – Twee jaar geleden zo’n beetje de redding van de zender, nu kent iedereen het trucje wel. Het staat op de meest competitieve avond: de donderdag.
Extreme Makeover: Home Edition – ABC – Vorig jaar als experimentje gelanceerd en bleek destijds een redelijk succes. Nu staat het voor Desperate Housewives en is de emotionele makeover van huizen ineens een megahit.
Fear Factor – NBC – oerreality, notabene van Nederlandse Origine (Now or Neverland stond model voor de serie). De formule met extreme stunts lijkt nu wel uitgewerkt, loopt matig.
The Simple Life – FOX – het eerste seizoen was leuk, en een gigantisch succes, het tweede liep al minder en straks krijgen we een derde seizoen. Paris Hilton kan haar bankbiljetten weer tellen.
Survivor – CBS – oer-reality toe aan haar 9e (!) seizoen. Laatste seizoen was matig, maar nog steeds beter dan de meeste reality-crap.
The Swan – FOX – Walgelijk programma waarin ‘lelijke’ vrouwen eerst plastisch verbouwd worden, alvorens ze mogen deelnemen aan een miss-wedstrijd. Het tweede seizoen scoorde aanzienlijk slechter dan t eerste.


Eerdere Q&A edities vind je hier:
Q&A 1 - over Lost
Q&A 2 - over het verschil tussen cable, premium cable en networks
Q&A 3 - over de status van Comedyseries in Amerika
Q&A 4 - over de status van Dramaseries in Amerika